Thanh long Bình Thuận đang 'tàn lụi'?

Tính đến đầu năm 2025,ìnhThuậnđangtànlụ关键字1 Bình Thuận vẫn là địa phương có diện tích trồng thanh long lớn nhất cả nước, với khoảng 26.000 ha. Trong đó, khoảng 8.500 ha đạt tiêu chuẩn VietGAP (Vietnamese Good Agricultural Practices: tiêu chuẩn về thực hành sản xuất nông nghiệp tốt ở VN), tổng sản lượng hằng năm đạt khoảng 500.000 tấn. Khoảng 80% sản lượng thanh long của tỉnh này vẫn được xuất khẩu, chủ yếu qua đường tiểu ngạch sang thị trường Trung Quốc. Chỉ khoảng 20% được tiêu thụ nội địa hoặc xuất chính ngạch sang các thị trường khác. Tuy nhiên, một bộ phận không nhỏ nông dân Bình Thuận đã bắt đầu "quay lưng" với loại cây từng là biểu tượng nông sản của tỉnh.

Chỉ 5 năm trước, diện tích thanh long tại địa phương có thời điểm vượt 34.000 ha, sản lượng đạt đỉnh gần 600.000 tấn/năm. Sản lượng và diện tích trồng giảm mạnh cho thấy đầu ra cho loại nông sản này đang ngày càng khó khăn. Nguyên nhân chủ yếu đến từ chính sách siết chặt mậu biên của Trung Quốc. Các mặt hàng trái cây muốn vào thị trường này, kể cả thanh long, đều phải có mã số vùng trồng, truy xuất nguồn gốc và đảm bảo tiêu chuẩn an toàn thực phẩm.

Thêm vào đó, giá thanh long trên thị trường liên tục biến động: được mùa thì mất giá, được giá thì lại thiếu hàng. Nhiều hộ nông dân dù canh tác theo tiêu chuẩn VietGAP nhưng vẫn không đảm bảo đầu ra ổn định. Không ít vườn thanh long bị thoái hóa giống, sâu bệnh hoành hành khiến năng suất sụt giảm nghiêm trọng. Trong khi đó, giá bán không đủ bù chi phí đầu tư.

Tại các vùng trồng trọng điểm như: Hàm Thuận Nam, Hàm Thuận Bắc, Bắc Bình - từng được xem là "thủ phủ" thanh long của Bình Thuận - nhiều vườn cây nay đã bỏ hoang, không còn được tái sản xuất. Thanh long từng là cây "xóa đói giảm nghèo, làm giàu" cho hơn 32.000 hộ nông dân Bình Thuận, nhưng diện tích và sản lượng lao dốc trong hai năm gần đây là chỉ dấu rằng, ngành nông nghiệp địa phương rất cần có giải pháp căn cơ để hỗ trợ nông dân, duy trì phát triển cây thanh long một cách bền vững.